Dawne opactwo Norbertańskie w Hebdowie
Od ponad ośmiu wieków w zakolu Wisły nieopodal Nowego Brzeska, wznosi się opactwo Norbertanów. Zakonników sprowadzili z czeskiej miejscowości Strahov, za zgodą księcia Bolesława Kędzierzawego, dwaj rycerze: Szczeżysław i Wrocisław. Norbertanie przybyli do Hebdowa w 1149 r. i założyli tutaj klasztor.
Początkowo był to zapewne drewniany kościółek, lecz w XIII w. została wzniesiona murowana świątynia. Opactwo uzyskało w ciągu kilku stuleci liczne beneficja w postaci okolicznych wsi, a także grunty, na których obecnie leży Nowe Brzesko. Jego lokacji dokonał hebdowski opat w 1279 r.
Rozbudowę niewielkiego, XIII-wiecznego kościoła i klasztoru rozpoczął w 2. poł. XVII w. opat Melchior Olszewski. Do prezbiterium od wschodu dobudowano kaplicę oratoryjną, korpus kościoła przebudowano na trójnawowy, zakończony dwiema wieżami oraz wzniesiono murowane budynki klasztoru. Prace we wnętrzu kościoła trwały jeszcze w XVIII w., kiedy to powstała późnobarokowa dekoracja malarska oratorium i ołtarz główny. W 1819 r. opactwo uległo kasacie. Po 1832 r. kościołem opiekowali się księża diecezjalni, a od 1949 r. pozostaje on we władaniu księży pijarów.
Najstarszą częścią kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii jest prostokątne prezbiterium pochodzące z 2. poł. XIII w. Zamykająca je od wschodu kaplica oratoryjna jest zbudowana na planie kwadratu z trzema apsydami i nakryta kopułą z latarnią. Wnętrze kopuły pokrywa bogata dekoracja stiukowa oraz malarska autorstwa Andrzeja Radwańskiego, przedstawiająca osiem błogosławieństw, cztery kontynenty i muzykujące anioły. Polichromię tę przemalował w 1881 r. Franciszek Radwan, lecz odsłonięto ją w trakcie prac konserwatorskich w latach 1989-2000.
Barokowy ołtarz główny zdobiony jest lustrami oraz ciekawą techniką marmoryzacji malowanych na srebrze. W niszy nad ołtarzem znajduje się drewniana figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, pochodząca z ok. 1400 r., zasuwana barokowym obrazem Przemienienia Pańskiego. Czczony od wieków i słynący łaskami wizerunek jest skarbem hebdowskiej świątyni. Przy arkadzie otwierającej się na ołtarz główny stoją złocone rzeźby św. Norberta – założyciela zakonu, i św. Augustyna, na którego regule opiera się życie norbertanów.
Pod kościołem znajduje się dawne oratorium zmarłych, używane w czasie ceremonii pogrzebowych i łącząca się z nim korytarzem krypta grobowa zakonników.
Tekst: B. Sanocka (2008)
Licencja CC-BY-SA 3.0
Dawne opactwo Norbertańskie w Hebdowie
Informacje praktyczne
Dostępność:
ograniczona dostępność
Dane teleadresowe:
adres: Hebdów 110, 32-120 Nowe Brzesko
gmina: Nowe Brzesko
powiat: proszowicki
GPS: N: 50° 8' 54", E: 20° 24' 21"
gospodarz: Parafia Wniebowzięcia NMP i św. Apostołów Piotra i Pawła w Hebdowie
www: http://www.nowe-brzesko.iap.pl/index.html?id=21402&site_id=27582
e-mail: brak
telefon: 12 385 21 05