Bronowice Małe, obecnie dzielnica Krakowa leżąca w północno-zachodniej części miasta, to dawna podkrakowska wieś. Założona w XIII w., należała do uposażenia kościoła Mariackiego. W 1863 r. wybudowano tu dla franciszkanów dworek otoczony sadem (zakonnicy mieli bowiem w Bronowicach swój folwark). W 1892 r. dwór z zabudowaniami sprzedano bronowickim chłopom. Dziesięć lat później kupił go Włodzimierz Tetmajer, malarz i poeta, a także działacz polityczny.
Artysta ten mieszkał w Bronowicach od 1890 r., najpierw w dworku zbudowanym obok domu teścia, Jacka Mikołajczyka, a od 1903 r. w wyremontowanym dworku pofranciszkańskim. Przeprowadził także remont budynków gospodarczych i wybudował dla siebie murowaną pracownię malarską. W czasie, kiedy zamieszkiwał w dworku wraz ze swoją żoną Anną, miejsce to funkcjonowało jako salon artystyczno-literacki Krakowa, gościło tu wiele ówczesnych znakomitości.

DWOREK WŁODZIMIERZA TETMAJERA W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2001) CC BY SA 3.0

Po śmierci Włodzimierza Tetmajera w 1923 r. majątek pozostał w rękach rodziny. W 1971 r. potomkom artysty odebrano północną część założenia z budynkami gospodarczymi i pracownią malarską. Dwadzieścia lat później odzyskali oni jednak zdewastowane zabudowania i wyremontowali je, przywracając im dawny wygląd. W 1991 r. została założona Fundacja im. Włodzimierza Tetmajera, na czele której stanął prawnuk artysty, Marcin Konstanty.

Stojący na stoku wzniesienia, parterowy dworek o bielonych ścianach, nakrywa gontowy dach łamany. Od wschodu, na osi, znajduje się ganek, a od strony północnej przybudówka mieszcząca kuchnię i sień gospodarczą. Dwór zbudowano z drewna w konstrukcji zrębowej, a jego ściany uszczelniono zaprawą z gliny mieszanej ze słomą. Wnętrze dworku jest dwutraktowe, rozplanowane symetrycznie i tradycyjnie. Na osi budynku mieści się sień wejściowa, za nią niewielkie pomieszczenie, a po obu jej stronach po dwie pary pokoi. Głównym pomieszczeniem dworu był znajdujący się w trakcie frontowym salonik z zachowanym do dzisiaj kominkiem.

We wnętrzach dworku można podziwiać wiele prac Włodzimierza Tetmajera. Umieszczono tu obrazy olejne (m.in. Portret żony z dziećmi) i akwarele oraz szereg szkiców wykonanych olejami, akwarelami, ołówkiem, piórkiem i tuszem. Na ścianach powieszono również prace córki Włodzimierza Tetmajera, Jadwigi Naimskiej.

Tekst: B. Sanocka (2008)

Licencja CC-BY-SA 3.0