Wyginająca się łukiem u stóp Wawelu ulica Kanonicza to niezwykły zespół kamienic reprezentujący wielką różnorodność stylową. Jednym z najstarszych obiektów jest budynek po numerem 18. Działka, na której jest on usytuowany, została wytyczona ok. 1320 r., w czasie nowego rozplanowywania podwawelskiego Okołu i sięgała wówczas do ul. Grodzkiej.

INSTYTUT JANA PAWŁA II W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2000) CC BY SA 3.0

W połowie XIV w. istniały już na niej zabudowania, gdyż król Kazimierz Wielki sprzedał budynki Florianowi z Mokrska. Ten rozbudował dom, a kiedy został biskupem krakowskim, dokupił sąsiedni dom i przyłączył do swojego (1379). Po jego śmierci nieruchomość stała się własnością kapituły krakowskiej i od tego czasu była jedną z rezydencji krakowskich kanoników. W kamienicy zachowały się fragmenty piwnic, wątki ścian i łuk okienny z połowy XIV w. Po rozbudowie przeprowadzonej przez Floriana z Mokrska pozostały detale oraz kamieniarka zdobiona polichromią o geometrycznych motywach.

Jedną z ciekawszych i bardziej znanych postaci zamieszkujących dom przy Kanoniczej był kardynał Stanisław Hozjusz (1504-1579). To on sprowadził do Polski pierwszych jezuitów w 1564 r. Hozjusz piastował godność biskupa warmińskiego i chełmińskiego i odgrywał ważną rolę w zwalczaniu reformacji. Wszechstronnie wykształcony, pełnił ważne funkcje w dyplomacji królewskiej, był nawet poważnym kandydatem na papieża.

W okresie renesansu kamienica przy Kanoniczej została znacznie przebudowana. W przyziemiu umieszczono arkady, na fryzach wypisano łacińskie sentencje, a attyka zyskała wówczas kolor różowy. Za autora nadproża portalu głównego jest uważany Jan Michałowicz z Urzędowa. Zaangażowanie tak wybitnego architekta i rzeźbiarza wskazywałoby na wysoką rangę renesansowej przebudowy.

Zabudowania przejęte w połowie XIX w. przez władze austriackie zostały podzielone w 1870 r. Powstała wówczas obecna kamienica przy ul. Grodzkiej 63. W XX w. w kamienicy mieściły się różne instytucje, a od 1997 r. w odnowionym budynku znalazł swoją siedzibę Instytut Jana Pawła II. Instytucja ta zajmuje się gromadzeniem i udostępnianiem materiałów związanych z nauczaniem i osobą Papieża, a także organizacją spotkań na jego temat. Stara się również inspirować refleksję o człowieku, w której punktem odniesienia byłaby nauka Jana Pawła II.

Tekst: B. Sanocka (2008)

Licencja CC-BY-SA 3.0