Na północ od Krakowa, w dolinie rzeki Dłubni znajduje się wieś Imbramowice. Od nazwy rzeki wzięła ona swoją pierwotną nazwę – Dłubnia, jednak od połowy XIV w. nazywana jest Imbramowicami. W XII w. wieś należała do zakonu bożogrobców z Miechowa, w kolejnym stuleciu była własnością Odrowążów. Wywodzący się z tego rodu biskup krakowski Iwo Odrowąż oraz jego wuj Imbram ufundowali tutaj około 1223-1226 r. klasztor Norbertanek. Od tego czasu przez kilka stuleci wieś należała do zakonu.

KLASZTOR SS. NORBERTANEK I ELEMENTY ZABUDOWY WSI IMBRAMOWICE, fot. M. Klag (MIK, 2000) CC BY SA 3.0

Imbramowicki klasztor Norbertanek jest jednym z dwóch istniejących obecnie w Polsce. Pierwotne zabudowania kościoła i klasztoru były murowano-drewniane i spłonęły podczas pożaru w 1710 r. Po tym wydarzeniu wzniesiono nowe budynki, służące do dzisiaj zakonowi. Dzieje klasztoru były niezwykle burzliwe: przez ponad 70 lat był opuszczony, przetrwał kilka pożarów, rabunek biblioteki i wyposażenia oraz kasatę zakonu w 1866 r. Do lat 20. XX w. Norbertanki prowadziły szkołę dla panien. Zespół klasztorny zgrupowany jest wokół dziedzińca kościelnego, na który prowadzi ozdobna brama. Znajdują się tutaj budynki kapelanii oraz dawnej szkoły klasztornej, a po stronie południowej kościoła – klasztor z wirydarzem i ogród klauzurowy.

Kościół pw. świętych Piotra i Pawła powstał w latach 1711-1721, według planów znakomitego polskiego architekta Kacpra Bażanki, wykształconego w Rzymie. Jego autorstwa jest również niezwykle interesujące i bogate wnętrze świątyni. Architekt podzielił prezbiterium i nawę pilastrami, a apsydę półkolumnami, nad którymi znajdują się późnobarokowe posągi aniołów. Sklepienie w prezbiterium pokrywa polichromia przedstawiająca Chrystusa z Matką Boską i Duchem Świętym oraz medaliony z postaciami świętych. Na sklepieniu nawy zaś namalowany jest tzw. program norbertański z Apoteozą św. Norberta i norbertanek.

W ołtarzu głównym, skomponowanym przestrzennie z dwiema kolumnami apsydy, znajduje się otaczany szczególną czcią obraz Chrystusa Bolesnego. W klasztorze można także podziwiać obraz przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem otoczoną girlandą z kwiatów i muszli, namalowany na początku XVII w. przez Jana Brueghla Starszego, nazywanego Aksamitnym lub Kwiatowym.

Na zachód od klasztoru wznosi XVIII-wieczny murowany kościół parafialny. Jego początki sięgają XIII w., kiedy to w Imbramowicach istniała kaplica nosząca wezwanie św. Benedykta. W czasie fundacji klasztoru norbertanek, biskup Iwo Odrowąż oddał tutejszą kaplicę pod patronat zakonowi. Imbramowicka parafia wzmiankowana jest w dokumentach z 1326 r., a drewniany kościół pw. św. Benedykta wymienia Jan Długosz w Liber beneficiorum (ok. 1480). Obecną świątynię wzniesiono w latach 1732-1736, prawdopodobnie według projektu architekta Józefa Krause. Fundatorami kościoła byli: ksieni klasztoru Norbertanek, Zofia Grotówna, oraz archiprezbiter bazyliki Mariackiej w Krakowie ks. Dominik Lochman.

Za kościołem parafialnym, na wzniesieniu widoczny jest stary cmentarz, założony ok. 1820 r. Otacza go kamienny mur z klasycystyczną, murowaną bramą pochodzącą z 1848 r. Brama jest wydłużonym, prostokątnym w planie budynkiem, z arkadą przejazdową na osi. Po obu stronach arkady znajdują się niewielkie pomieszczenia. Ściany bramy zdobi boniowanie (tynk naśladujący ciosy kamienia), a arkada przejazdowa ujęta jest z obu stron półkolumnami. Czterospadowy dach bramy pokryty jest gontem. Na porośniętym wysokimi, starymi drzewami cmentarzu znajdują się mogiły imbramowickich proboszczów oraz wielu tutejszych rodzin. Jest także zbiorowy grób powstańców z 1863 r. (z nagrobkiem z 1963 r.).

Ważnym obiektem w zabudowie wsi jest dawny szpital dla ubogich, nazywany zwyczajowo Białym Domkiem. Zbudowano go w XVIII w. z fundacji Norbertanek. Służył jako przytułek dla biednych, a po 1945 r. mieściła się tutaj siedziba władz gminnych, poczta i ośrodek zdrowia. Od 2001 r. gromadzone są tutaj w ramach Izby Regionalnej związane z miejscowością eksponaty z przełomu XIX i XX w.: stroje, narzędzia, dokumenty itp.

Nieodłącznym elementem krajobrazu wsi są kapliczki. Najstarsze, jak okrągła kapliczka słupowa z arkadkami czy kapliczka z postacią Chrystusa Frasobliwego, pochodzą z XVIII w.

Tekst: B. Sanocka (2008)

Licencja CC-BY-SA 3.0