DNI DZIEDZICTWA 2014: pałac Długoszów w Siarach

XVII Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego. Wielki wybuch 1914-1918

DATA: 24–25 maja 2014
OBIEKT: Pałac Długoszów w Siarach
ADRES: ul. Węgierska 140, Gorlice

Historia Siar, niewielkiej miejscowości pod Gorlicami, nierozerwalnie wiąże się z wydobywaniem ropy, którą już pod koniec XVIII wieku okoliczni chłopi czerpali tu ze studni ropnych. Wedle opinii niektórych badaczy to właśnie w Siarach stanął pierwszy na świecie szyb naftowy. Na tym „czarnym złocie” wzbogacił się także Władysław Długosz, który pod koniec lat 80. XIX wieku osiedlił się w Siarach, liczących wówczas ok. 100 chat. Tu poznał przyszłą żonę Kamilę Dembowską. Pod koniec lat 90. XIX wieku zakupił posiadłość należącą do jego teścia. Nowy właściciel przebudował istniejący dwór, nadając mu modny wówczas, neobarokowy kostium. O atrakcyjności siarskiego założenia może świadczyć relacja J.A. Koperskiego z 1913 roku: „Prześlicznie położony dwór na znacznej wyniosłości (260 m.), prawie prostopadle położonej nad rzeką, stare drzewa dawały warunki stworzenia rezydencji pańskiej, o wytwornym smaku, dużym stylu”. Kolejne zmiany w sylwetce pałacu pojawiły się w 1916 roku, podczas remontu wymuszonego zniszczeniami wojennymi oraz jego rozbudowy.

Władysław Długosz, wpływowy polityk i przedsiębiorca, dał się poznać jako człowiek, który zabiegał o rozwój ekonomiczny i kulturalny powiatu gorlickiego. Przy jego wsparciu finansowym odbudowano m.in. zabytkowy kościół w pobliskiej Sękowej, który zimą 1914/1915 został dotkliwie zdewastowany przez stacjonujący tam oddział armii austro-węgierskiej. Podczas I wojny światowej Długosz silnie akcentował myśl o wolnej i zjednoczonej Polsce, publicznie zabierał głos w sprawie okrucieństw dokonanych na ludności w Galicji przez wojska austro-węgierskie i niemieckie.

W 1937 roku, po śmierci Władysława Długosza, pałac przeszedł w ręce najstarszego syna, Tadeusza. W wkrótce jednak II wojna światowa i nacjonalizacja zmusiły rodzinę do opuszczenia majątku. Obecnie pałac jest w rękach prywatnych.

W pobliskiej Sękowej znajduje się mauzoleum rodziny Długoszów, które swą architekturą przypomina starożytne greckie świątynie. Podczas Dni Dziedzictwa do zwiedzania zostanie udostępniona także krypta, w której znajdują się sarkofagi członków rodziny.

Zapraszamy 24 i 25 maja!

Tekst: Paulina Kasprzycka

PAŁAC DŁUGOSZÓW W SIARACH, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2013) CC BY SA 3.0

PAŁAC DŁUGOSZÓW W SIARACH, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2013) CC BY SA 3.0

MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75, NIP: 675 000 44 88 | Projekt i wykonanie | Polityka prywatności