XVII Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego. Wielki wybuch 1914-1918

DATA: 17–18 maja 2014
OBIEKT: Zespół Tarnowskich Wodociągów
ADRES: ul. G. Narutowicza 37, Tarnów

Ciekawi kolejnego zabytku i historii z nim związanych? Przedstawiamy Zespół Tarnowskich Wodociągów. To na co dzień prężnie działające przedsiębiorstwo, do którego z reguły wstęp mają tylko jego pracownicy, podczas majowego weekendu otworzy dla zwiedzających swe trzy zabytkowe budynki: główną siedzibę Dyrekcji, tzw. Biały Dom przy ul. Narutowicza, zbiornik wody pitnej w Krzyżu oraz halę pomp w Świerczkowie.

Początki historii wodociągu miejskiego w Tarnowie sięgają prawdopodobnie połowy XV wieku, a świadczą o tym fragmenty doskonale zachowanego drewnianego rurociągu, który można będzie obejrzeć podczas przyszłorocznych Dni. Jednak nowoczesny system połączeń wodociągowych, który służy mieszkańcom Tarnowa i okolic do dziś, został zaprojektowany na początku XX wieku przez wybitnego specjalistę inżynierii wodnej dr. Maksymiliana Matakiewicza. Oficjalnie otwarto je wraz z dworcem kolejowym i elektrownią w listopadzie 1910 roku, zwanym w historii miasta rokiem wielkich inwestycji. Do powstania wodociągów, w dużej mierze, przyczynił się ówczesny burmistrz, dr Tadeusz Tertil – doskonały przywódca na trudne czasy, który przeprowadził Tarnów przez dziejowy i gospodarczy przełom.

Pięknie zachowana architektura przemysłowa i zabytki techniki to nie jedyny atut Zespołu Tarnowskich Wodociągów. Należą do nich także ludzie i związane z nimi barwne historie. Secesyjny „Biały Dom” z wykuszem podtrzymywanym przez dwóch gigantów w swych wnętrzach kryje ślady zapomnianych historii o inżynierze Zygmuncie Ursinim, o wieloletnim werkmistrzu Stanisławie Grabowskim czy o Jerzym Braunie, autorze słów popularnej piosenki „Płonie ognisko i szumią knieje”.

Tekst: Paulina Kasprzycka

ZESPÓŁ TARNOWSKICH WODOCIĄGÓW (przepompownia w Świerczkowie), fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2013) CC BY SA 3.0