zabytek
Kategorie
Fotografie
[flickmik]
Fort nr 44 Tonie w Krakowie
Fort opancerzony nr 44 „Tonie” należy do zewnętrznego, 57-kilometrowego pierścienia umocnień stałych dawnej Twierdzy Kraków. Jest najniezwyklejszym pośród ponad stu zachowanych budowli obronnych twierdzy, co wynika z tego, że był realizowany w dwóch epokach historii sztuki fortyfikacyjnej. Powstał jako jedno z dzieł typowych w Krakowie i w Europie, w latach 1881–1884, tj. w epoce fortów artyleryjskich. 20 lat później, już w epoce nowoczesnych fortów pancernych, został kompleksowo zmodernizowany. Wówczas zastosowano tu m.in. pancerne wieże wysuwalno-obrotowe, wyjątkowe w naszej części Europy. W I wojnie światowej twierdza odegrała rolę operacyjną na froncie wschodnim, we wrześniu 1939 roku „Tonie” wzięły udział w osłonie Krakowa przed natarciem od zachodu. Obiekt został uszkodzony w 1944 roku, a zaniedbany wraz z otoczeniem, porósł lasem, który obecnie stanowi ostoję zwierzyny. Fundacja „Janus” prowadzi prace zmierzające do konserwatorskiej odnowy dla przyszłego udostępnienia zabytku.
FORT NR 44 TONIE W KRAKOWIE, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2013) CC BY SA 3.0
Autor: Waldemar Brzoskwinia, Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie (2014)
Licencja ©
Fort nr 44 Tonie w Krakowie
Adamczewski J., Mała encyklopedia Krakowa, Kraków 1997.
Bator J., Wojna galicyjska, Kraków 2005.
Bieniarzówna J., Małecki J.M., Dzieje Krakowa, t. 3: Kraków w latach 1796–1918, Kraków 1979.
Brzoskwinia W., Atlas Twierdzy Kraków, seria I, t. 16: Fort 44 „Tonie”, Kraków 2003.
Brzoskwinia W., Atlas pancerzy Twierdzy Kraków, cz. I: Główne wyposażenie pancerne fortów Twierdzy Kraków, Atlas Twierdzy Kraków, seria II, t. 3, Kraków 2003.
Dąbrowski J., Historia powszechna, cz. I: Wielka Wojna 1914–1918, Warszawa 1937.
Łukasik H., Turowicz A., Twierdza Kraków znana i nieznana, cz. I: Odcinek północno-wschodni. Od Wisły do traktu olkuskiego, Międzyzdroje–Kraków 2001.
Łukasik H., Turowicz A., Twierdza Kraków znana i nieznana, cz. III: Żelazny pierścień, Międzyzdroje–Kraków 2002.
Łukasik H., Turowicz A., Twierdza Kraków znana i nieznana, cz. IV: Wokół krakowskiej twierdzy. Epizody, bohaterowie, ślady bitwy o Kraków, Międzyzdroje–Kraków 2009.
Molnár F., Galicja 1914–1915. Zapiski korespondenta wojennego, Warszawa 2012.
Najlepszy Przyjaciel Żołnierza. Kalendarz na rok 1915, Wimperk (Winterberg, Czechy).
Polski słownik biograficzny, hasła: Władysław Długosz (t. 5, Kraków 1939–1946), Jan Goetz-Okocimski (t. 8, Kraków 1959–1960).
Fort nr 44 Tonie w Krakowie
Informacje praktyczne
Dostępność:
niedostępny
Lokalizacja:
miejscowość: Kraków
gmina: Kraków
powiat: Kraków
Obiekty w pobliżu:
- Dworek Jana Matejki w Krzesławicach (Kraków)
- Dworek Włodzimierza Tetmajera w Krakowie
- Dwór Dąbrowskich w Michałowicach
- Dwór w Modlnicy
- Kościół pw. św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy w Raciborowicach
- Zespół dworski w Tomaszowicach
- Zamek w Korzkwi
Fort nr 44 Tonie w Krakowie
MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75,
NIP: 675 000 44 88 |
Projekt i wykonanie | Polityka prywatności