Dwór w Kwiatonowicach
Pierwsze historyczne wzmianki o Kwiatonowicach pojawiają się w XIV wieku. Wiemy, że przez kilka stuleci wieś była w posiadaniu klasztoru Benedyktynów w Tyńcu. Jednak pod koniec XVIII wieku, na skutek polityki prowadzonej przez władze austriackie, opactwo utraciło część swych dóbr. Kwiatonowice kupił wówczas Antoni Neymanowski.
Nie wiemy, kiedy dokładnie zbudowano kwiatonowicki dwór, ale z pewnością istniał on już w I poł. XIX wieku. W 1875 roku majątek objął nowy właściciel. Był nim pochodzący z Wielkopolski Kazimierz Sczaniecki h. Ossoria, którego burzliwe losy – w tym udział w powstaniu styczniowym i emigracja – przywiodły do Galicji.
Rodzinie Sczanieckich zawdzięczamy przede wszystkim pojawienie się w Kwiatonowicach szwajcarskiej guwernantki Liny Bögli. Nie byłoby w tym nic niezwykłego, gdyby nie fakt, że niepozorna bona z czasem przeobraziła się w znaną podróżniczkę i pisarkę. Podczas pierwszej, trwającej dziesięć lat podróży przemierzała morza i oceny, docierając do najodleglejszych i najbardziej egzotycznych miejsc na świecie. Owocem tej wyprawy była jej pierwsza książka zatytułowana Vorwärts! – napisana w zaciszu kwiatonowickiego dworu. Przetłumaczona również na język polski jako „Avanti”: listy z podróży naokoło świata, po dziś dzień stanowi fascynującą lekturę. W zaciszu naszych domów możemy wraz z autorką „żeglować po ślicznym, lazurowym, wygładzonym jak zwierciadło Adriatyku”, a innym razem płynąć parowcem po „straszliwym Czerwonym Morzu”.
Dwór w Kwiatonowicach pozostał w rękach Sczanieckich aż do stycznia 1946 roku. Po II wojnie światowej w wyniku parcelacji majątku i działań kolejnych właścicieli stan dworu ulegał stopniowo pogorszeniu. Urzędowały w nim kolejno dom wypoczynkowy, kurza ferma, przedszkole i dwie szkoły. W 1979 roku dwór został przeznaczony na pomieszczenia biurowe spółdzielni produkcyjnej o wdzięcznej nazwie Kwiat.
W 2000 roku zrujnowany dwór zakupili państwo Magdalena Miller i Kasper Świerzowski. Od razu przystąpili do remontu, który przynosi wspaniałe efekty. Z wielką starannością i smakiem, sukcesywnie przywracają zabytkowy charakter wnętrz i ich historyczną funkcję. Na skąpych pozostałościach po dworskim ogrodzie, nasadzili nowe drzewa i rośliny. Przebywając w ogrodzie w mglisty dzień, wsłuchując się w szum starych grabów i podziwiając widoki, można mieć wrażenie, że kwiatonowickie wzgórze to jedna z wysp zagubionych pośród bezkresnego oceanu.
Autor: Paulina Kasprzycka, Małopolski Instytut Kultury w Krakowie (2016)
Licencja CC-BY-SA 3.0
Dwór w Kwiatonowicach
Arlt J., „Jem przy stole nakrytym czystym obrusem, z pięknej porcelany i sztućcami króla Kalakaua”. O pisarce podróżniczce Linie Bögli (1858–1941) [niepublikowany maszynopis; tekst miał się ukazać w piśmie „Dialog” w 2005 roku].
Arlt J., Lina Bögli, czyli Szwajcarka w drodze, w: Człowiek w drodze. Materiały z III Międzynarodowej Sesji z cyklu „Świat jeden, ale niejednolity”, t. 2: Między tekstem a osobą, red. i wstęp L. Wiśniewska, Bydgoszcz 2000.
Arlt J., Miłość Liny Bögli, „Dialog” 2006, nr 4.
Bijak J., Wspomnienia ze służby wojskowej, Poznań 1929.
Bögli L., AVANTI: Listy z podróży naokoło świata, Lwów 1908.
Dembiński S., Rok 1848. Kronika dworów szlacheckich zebrana na pięćdziesięcioletnią rocznicę smutnych wypadków lutego, Jasło 1896.
Miller M., Z tajemnic kwiatonowickiego dworu [cykl], „Gazeta Gorlicka” 2001–2003.
Dwór w Kwiatonowicach
Informacje praktyczne
Dostępność:
ograniczona dostępność
Dane teleadresowe:
adres: Kwiatonowice 1, Zagórzany
gmina: Gorlice
powiat: gorlicki
GPS: N: 49°43’16” E: 21°09’54”
gospodarz: właściciel prywatny
www: https://pl.wikipedia.org/wiki/Dw%C3%B3r_w_Kwiatonowicach
Obiekty w pobliżu:
- Kościół pw. św. Michała Archanioła w Binarowej
- Kościół pw. św. Michała Archanioła w Szalowej
- Muzeum Regionalne PTTK w Gorlicach
- Zespół miejski i kościół i klasztor oo. Reformatów w Bieczu
- Cmentarz na Wzgórzu Pustki w Łużnej