Chałupa Gąsieniców Sobczaków w Zakopanem
Około 1830 r. Joachim Gąsienica Sobczak wzniósł w wiosce Zakopanem drewnianą chałupę o konstrukcji zrębowej, nakrytą gontowym dachem. Budynek następnie rozbudował jego syn Jan, a w 1877 r. wnuk Joachima, Stanisław, odziedziczył część rodzinnego domu i przeniósł ją na sąsiednią działkę, gdzie pozostała aż do czasów nam współczesnych. Była to dzisiejsza biała izba, która pełniła rolę pomieszczenia reprezentacyjnego i była wykorzystywana do zamieszkania tylko w okresie letnim. W 1885 r. do przeniesionej izby została dobudowana druga, dziś zwana czarną, a następnie komora od północy, a od południa ganek. Izba czarna była głównym pomieszczeniem, w którym w przeszłości koncentrowało się życie góralskiej rodziny, stał w nim piec, pełniła rolę kuchni. Ulokowana obok komora służyła jako magazyn.

CHAŁUPA GĄSIENICÓW SOBCZAKÓW W ZAKOPANEM (Muzeum im. Dra T. Chałubińskiego w Zakopanem) ©
W 1975 r. chałupę zakupiło Muzeum Tatrzańskie, rok później budynek wpisano do rejestru zabytków.
W 2. poł. lat 70. chałupa została wyremontowana, a w jej wnętrzach prezentowano prace prawnuka Joachima – Stanisława Gąsienicy Sobczaka „Johyma” (uznanego rzeźbiarza i ceramika). W 1981 r. budynek został zaadaptowany na mieszkanie służbowe. Od 2001 r. mieściło się tu muzeum harcerstwa. Siedem lat później przeprowadzony został remont: zrekonstruowane zostało typowe wnętrze izby czarnej z czasów Witkiewicza (m.in. na podstawie jego rysunku). W rogu białej izby stanął piec – rekonstrukcja jednego z tych, które zaprojektował Witkiewicz do Chaty Dembowskich. W 2009 r. w Chałupie otwarto wystawę Styl Zakopiański – Inspiracje. Prezentuje ona najcenniejsze eksponaty z pierwszej kolekcji sztuki ludowej na Podhalu Marii i Bronisława Dembowskich. W zbiorach znalazły się obrazy na szkle, ceramika, łyżniki, rzeźba, strój, sprzęty pasterskie – o ozdobnej formie i bogatym zdobnictwie.
Autor: Karolina Pachla-Wojciechowska, Małopolski Instytut Kultury w Krakowie (2012)
Licencja CC-BY-SA 3.0
Chałupa Gąsieniców Sobczaków w Zakopanem
Informacje praktyczne
Dostępność:
dostępny
Dane teleadresowe:
adres: Droga do Rojów 6, Zakopane
gmina: Zakopane
powiat: tatrzański
GPS: N: 49° 17' 31", E: 19° 56' 9"
gospodarz: Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
www: http://www.muzeumtatrzanskie.pl
e-mail: [email protected]
telefon: 18 201 22 94
Obiekty w pobliżu:
- Szałasy na Polanie Podkólna w Jurgowie
- Willa Oksza w Zakopanem
- Zespół albertyński na Kalatówkach w Zakopanem